Niskokaloryczne substancje słodzące to nie tylko słodki smak
Stosowanie niskokalorycznych substancji słodzących staje się coraz bardziej popularne w dobie rosnącej świadomości o zagrożeniach związanych z nadwagą. Dostarczając bardzo niewiele energii, substancje te stają się podstawowym sposobem uzyskania słodkiego smaku w niskokalorycznych i nie zawierających cukru produktach spożywczych i napojach. Stosowane rozsądnie, produkty te mogą być użyteczne dla uzyskania obniżenia lub kontroli masy ciała oraz przyczyniać się do utrzymania dobrego stanu zdrowia.
Rodzaje środków słodzących
Istnieją dwa podstawowe rodzaje środków słodzących. Pierwsza grupa to intensywne środki słodzące, takie jak acesulfam K (E 950), aspartam (E 951), sól aspartamowo-acesulfamowa (E 962), sacharyna (E 954), cyklaminiany (E 952), taumatyna (E 957), neohesperydyna DC (E 959) i sukraloza (E 955). Grupa druga obejmuje poliole, takie jak sorbitol (E 420), mannitol (E 421), izomalt (E 953), maltitol (E 965), laktitol (E 966) i ksylitol (E 967). Intensywne środki słodzące są typowo stosowane jako słodziki do bezpośredniego użycia oraz w napojach. Są one tak intensywnie słodkie, że wymagają stosowania w bardzo małych ilościach. Poliole dostarczają mniejszej ilości kalorii w porównaniu do cukru, mając tę samą objętość. Mogą być na przykład stosowane w przygotowywaniu niskokalorycznych produktów piekarniczych.
Nie ma automatycznej utraty masy ciała
Stosowanie niskokalorycznych środków słodzących daje możliwość cieszenia się słodkim smakiem a jednocześnie „oszczędzania” kalorii. Ale sam fakt, iż słodziki praktycznie nie dostarczają energii nie oznacza, że ich spożywanie prowadzi automatycznie do zmniejszenia masy ciała. Istnieją dowody, że zastąpienie przez zdrowe osoby dorosłe produktów spożywczych zawierających cukry proste produktami z obecnością niskokalorycznych substancji słodzących nie prowadzi do istotnego obniżenia ilości dostarczanych codziennie kalorii (1). Sugeruje to, że nasz apetyt nie udaje się zwodzić i tak czy owak troszczy się o zachowanie równowagi kalorycznej. Dlatego proste włączenie do sposobu żywienia niskokalorycznych środków słodzących niekoniecznie będzie prowadzić do utraty masy ciała. Dojdzie do niej tylko wtedy, jeśli obniżymy całkowitą energię dostarczaną w pożywieniu.
Diety o obniżonej wartości energetycznej
Jednym ze sposobów obniżenia kaloryczności pożywienia jest stosowanie się do zasad programu utraty masy ciała z zastosowaniem diety niskokalorycznej. Gdy skrupulatnie wyliczamy zawartość kalorii w posiłkach, zastosowanie produktów o niskiej zawartości cukrów lub pozbawionych cukrów prostych może przyczynić się do urozmaicenia takiej diety i lepszego jej przestrzegania.
Świadomość prozdrowotnego trybu życia
Dla wielu osób stosowanie produktów spożywczych bez zawartości cukrów prostych nie jest sposobem kontrolowania masy ciała ale częścią prozdrowotnego trybu życia (2). Wiele osób pragnących utrzymać prawidłową masę ciała dokonuje rozwiązań kompromisowych. Na przykład, zamieniając napój zawierający cukier na napój bezcukrowy sądzą, że w ten sposób stworzyli sobie dodatkowe miejsce i mogą później zjeść coś smacznego (1). Produkty bezcukrowe bywają również wybierane przez osoby ograniczające zawartość cukrów prostych lub węglowodanów w swoim sposobie żywienia (2).
Margines bezpieczeństwa
Wszystkie środki słodzące dopuszczone do stosowania w państwach Unii Europejskiej przeszły staranne badania i zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską (3). Zagwarantowano szeroki margines bezpieczeństwa dla stosowania każdego środka słodzącego. Z tego względu środki słodzące stosowane w zwykłych ilościach są bardzo bezpieczne.
Maksymalizacja korzyści
Na rynku obecnych jest obecnie wiele niskosłodzonych lub bezcukrowych wersji produktów spożywczych i napojów (2). Konsumenci wybierają te produkty kierując się rozmaitymi względami, takimi jak utrata masy ciała, utrzymanie masy ciała, zmniejszenie spożycia cukrów prostych lub węglowodanów. Ważne jest, aby pamiętać, iż te produkty mogą być pomocne w osiągnięciu utraty masy ciała tylko jako element diety o ograniczonej kaloryczności i że utrzymanie prawidłowej masy ciała wymaga stosowania prozdrowotnego, dobrze zbilansowanego sposobu żywienia i regularnej aktywności fizycznej. Stosowanie produktów bezcukrowych i niskocukrowych może być pożytecznym i przyjemnym uzupełnieniem prawidłowego sposobu żywienia.
Piśmiennictwo:
* Holt SHA, Sandona N & Brand-Miller JC (2000) The effects of sugar-free and sugar-rich beverages on feelings of fullness and subsequent food intake. International Journal of Food Sciences and Nutrition 51:59-71
* Lee S (1999) Consumer behaviour and attitudes towards low-calorie products in Europe. World Reviews in Nutrition and Dietetics 85:146-58
* European Parliament and Council Directive 94/35/EC (1994) Sweeteners for use in Foodstuffs. Official Journal of the European Communities L237, 10.9.94: 3-12
FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 06/2005
źródło: Europejska Rada Informacji o Żywności - EUFIC
