Jak postępować z resztkami posiłków...
Wielu ludzi bardzo nie lubi wyrzucania jedzenia, które nie zostało zjedzone w trakcie posiłku. Równocześnie niewłaściwe postępowanie i przechowywanie resztek jest najczęstszą przyczyną zatruć pokarmowych, do których dochodzi w warunkach domowych. Przy zachowaniu kilku zasad można osiągnąć obydwa cele: uniknąć marnowania jedzenia i ryzyka zachowania.
Najważniejszą sprawą jest pamiętanie, że żywność po przyrządzeniu powinna być przechowywana w lodówce lub zamrożona w ciągu dwóch godzin. Te dwie godziny obejmują okres, w którym potrawa jest już poza lodówką lub kuchenką czy piecykiem, zanim zostanie podana i okres przebywania na stole podczas posiłku. Pozostawienie żywności w temperaturze pokojowej przez ponad dwie godziny (lub jedną godzinę w upale), przyspiesza rozwój bakterii, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia. Takiej żywności nie powinno się wykorzystywać ponownie i najbezpieczniej jest ją wyrzucić.
Jedzenie, które stało w temperaturze pokojowej niespełna dwie godziny może być wykorzystane, jeśli było przygotowane z zachowaniem zasad higieny (wyjątek stanowi pożywienie dla niemowląt, które zawsze powinno być wyrzucone po skończonym posiłku). Należy używać czystych naczyń, myć często ręce i nie dopuszczać aby żywność miała kontakt z nieumytymi powierzchniami. Przed podaniem pieczonego mięsa lub drobiu należy oddzielić kości od części jadalnych.
Nie zjedzone resztki posiłku powinno się przełożyć do czystego pojemnika, nie przechowywać w naczyniach, w których były gotowane lub podawane. Duże kawałki należy podzielić na mniejsze porcje i ułożyć do naczyń nie więcej niż na głębokość 5 cm, co umożliwi szybkie schłodzenie potrawy. Można przyspieszyć stygnięcie mieszając czystą łyżką a następnie przykryć pojemnik i wstawić do lodówki. Dobrze jest zostawić w naczyniu nieco wolnej przestrzeni, co umożliwia swobodny dostęp chłodnego powietrza i przyspiesza proces.
Jeżeli planujemy zamrozić pozostałą potrawę, należy wcześniej schłodzić ją w lodówce, co pozwala na lepsze zachowanie jej cech organoleptycznych.
Resztki przechowywane w lodówce najlepiej zjeść w ciągu dwóch następnych dni. Niektóre potrawy mogą być wciąż bezpieczne nawet przez 3-5 dni od przyrządzenia, ale im dłużej tym większe jest ryzyko zatrucia pokarmowego. Część żywności, której nie zjemy natychmiast najlepiej zamrozić a naczynia opisać, koniecznie umieszczając na nich datę zamrożenia.
Rozmrożenie możemy przeprowadzić 3 sposobami: w lodówce, w zimnej wodzie lub w kuchence mikrofalowej. Najbezpieczniejszą metodą jest powolne rozmrażanie w lodówce. Jeżeli chcemy szybko rozmrozić żywność, najlepiej włożyć ją do plastykowego woreczka a następnie zanurzyć w zimnej wodzie. Wodę wymieniamy co 30 minut.
Odgrzewając resztki posiłków pamiętajmy, aby zupy czy sosy zagotować, natomiast inne dania podgrzewać do osiągnięcia temperatury 75ºC. Mieszajmy potrawy, ponieważ to umożliwia dokładne ogrzanie całej zawartości i zawsze podawajmy gorące. Nie wolno odgrzewać tego samego jedzenia kilkakrotnie i łączyć go ze świeżą żywnością. Nigdy nie zjadajmy resztek, co do których nie jesteśmy pewni, jak długo były przechowywane i w jakich warunkach. Również jeśli mamy wątpliwości co do wyglądu lub zapachu – bez wahania wyrzućmy taką żywność !
Piśmiennictwo
* Fraser, Angela M. Handling Leftovers. In The Notebook of Food and Food Safety Information, North Carolina Cooperative Extension Service, 1997.
* Griffith, Christopher, Worsfold, Denise and Mitchell, Robert. “Food preparation, risk communication and the consumer.” Food Control, Vol 9, No. 4, pp. 225-232.
* Schaffner, Donald. Handling Leftovers Safely, Rutgers Cooperative Extension.
FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 04/2000
źródło: Europejska Rada Informacji o Żywności - EUFIC
