Żywność a sprawność umysłowa
Czy idziesz na zajęcia szkolne czy do pracy w biurze, lub po prostu chcesz, aby twój umysł był w dobrej formie – bez śniadania lepiej nie wychodź z domu! Wyniki ostatnich badań wskazują, że spożycie śniadania ma duży wpływ na mechanizm uczenia, zapamiętywania a także radzenia sobie ze złożonymi i trudnymi informacjami.
Prowadząc badania nad sprawnością intelektualną u dzieci, naukowcom udało się wykazać, że pominięcie pierwszego posiłku dnia prowadzi do większej ilości błędów w testach, które wymagały rozwiązania szeregu problemów – niż u dzieci, które normalnie zjadły śniadanie. Także różne testy o charakterze edukacyjnym, prowadzone z udziałem młodych dorosłych, również wykazały gorsze wyniki w grupie, która nie zjadła śniadania, w porównaniu z osobami, które zjadły posiłek przed eksperymentem.
Wyniki te tłumaczy się mechanizmem podniesienia poziomu glukozy we krwi po zjedzeniu posiłku – a co za tym idzie zwiększenia produkcji neurotransmitera zwanego acetylocholiną. Wielu badaczy, a wśród nich prof. David Benton z Uniwersytetu Walijskiego, który pracuje nad tym zagadnieniem, podziela pogląd, że acetylocholina jest odpowiedzialna za procesy związane z pamięcią, gdyż np. w przypadku leków, blokujących jej wydzielanie zaobserwowano, że osłabiają one pamięć, a w szczególności zdolność do zapamiętywania nowych informacji.
Bardzo istotna w tym procesie jest witamina B1, gdyż bierze ona udział w produkcji acetylocholiny, a dobrze skomponowany posiłek jest dobrym źródłem tej substancji. Tak więc właściwe żywienie odgrywa dużą rolę w zapewnieniu optymalnej sprawności umysłowej, szczególnie w pierwszej części dnia. Warto przypomnieć, że produkty zbożowe zawierają witaminę B1, a z nich najwięcej pieczywo razowe lub różne płatki śniadaniowe.
Nasza zdolność do logicznego myślenia jest nie tylko kwestią spożywania codziennych posiłków. Radzenie sobie z intelektualnymi problemami zależy także od jakości naszej diety w dłuższej perspektywie. Na przykład chroniczny niedostatek żelaza w diecie, odbija się na zmniejszeniu zdolności koncentracji i pogorszeniu wyników testów na Iloraz Inteligencji.
Wiadomo, że niedostatek żelaza prowadzi do pogorszenia funkcjonowania pamięci u dorosłych i dzieci, natomiast u małych dzieci i niemowląt prowadzi do zaburzeń w utrzymaniu uwagi i zdolności uczenia się (patrz: Food Today 16).
Podczas gdy kobiety są grupą wyjątkowo narażoną na niedostatek żelaza w diecie, to niedobór innego składnika mineralnego - jodu, dotyczy już obu płci. Takie cechy umysłu jak zdolność podejmowania decyzji szczególnie pogarszają się właśnie z powodu niedostatecznego spożycia jodu. Problem niedoboru jodu występuje w niektórych częściach Europy i w krajach rozwijających się, ale regularne spożywanie jodowanej soli, ryb, mięsa, mleka, jaj może ograniczyć to zjawisko.
O ile brak pewnych składników w diecie może zmniejszyć naszą sprawność umysłową, to wzbogacenie jadłospisu o inne może dać naszym mózgom dodatkowe możliwości. Takim łagodnym stymulantem jest np. kofeina, która oddziałując na centralny system nerwowy zwiększa stan pobudzenia. Badania pokazały, iż kofeina jest zdolna przyspieszyć przetwarzanie informacji przez ludzki umysł o 10 procent i np. poobiednie wypicie kawy znosi typowe uczucie ospałości i podtrzymuje właściwy poziom koncentracji.
Nie tylko używki, które pijemy mogą wpływać na nas korzystnie, ale także to, czy wypijamy dostatecznie dużo wody. Nawet mały spadek nawodnienia organizmu może pogorszyć sprawność umysłową, a należy pamiętać, że kiedy czujemy pragnienie, to już jesteśmy odwodnieni! Tak więc pijmy wodę i różne napoje przy każdej okazji, przez cały dzień, aby utrzymywać nasze umysły na właściwym poziomie pobudzenia.
FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 05/2000
źródło: Europejska Rada Informacji o Żywności - EUFIC
