Mocne kości dla lepszej przyszłości
Wybór stylu życia dokonywany przez młodzież może mieć wpływ na wystąpienie u nich osteoporozy w późniejszych latach. Nie jest tajemnicą, że im więcej wapnia zgromadzą nasze kości w okresie młodości, tym więcej będzie go w wieku dojrzałym. Istotną rolę w tym procesie odgrywa dieta.
Osteoporoza jest chorobą układu kostnego, w której zmniejsza się masa i gęstość kości, co zwiększa ich podatność na złamania. Nazywana jest „cichą chorobą’, ponieważ często jest diagnozowana dopiero przy złamaniu, najczęściej powstałym z powodu upadku. Najbardziej podatne na uszkodzenia są szyjka kości udowej, nadgarstek i kręgosłup. Koszty leczenia osteoporozy w szpitalach są szacowane na ponad 3.5 mln ECU rocznie. W Unii Europejskiej z tego powodu hospitalizowanych jest 500 000 osób rocznie. Liczba ta jeszcze podwoi się w ciągu następnych 50 lat.
Budowanie mocnych kości
Zgromadzenie zapasów wapnia w okresie młodości ma zasadniczy wpływ na budowanie mocnych kości. Dieta dostarczająca właściwe ilości wapnia, witaminy D i fosforu jest równie ważna jak czynniki genetyczne i aktywność fizyczna. W okresie dzieciństwa, dojrzewania i wczesnej młodości wapń odgrywa kluczową rolę w osiągnięciu największej możliwej gęstości kości. Pomimo iż gęstość i wytrzymałość kości może wzrastać do 30 r.ż., to jednak gromadzenie wapnia jest najwyższe u nastolatków. W wieku 18 lat, zarówno dziewczęta jak i chłopcy osiągają 95-99% najwyższej możliwej gęstości kości. Zbudowanie „banku kości” w młodości umożliwia korzystanie z zapasów wapnia przez resztę życia. Zalecane spożycie wapnia zmienia się w zależności od okresu życia. Średnie zalecane dzienne spożycie wapnia to 800 mg, jest to ilość wymagana przez dyrektywę wspólnotową dotyczącą znakowania.
Jednakże niektóre grupy ludności mają wyższe zapotrzebowanie, nawet 1200-1500 mg na dobę ( młodzież 11-24 lat, kobiety ciężarne i karmiące, kobiety w okresie menopauzy, które nie stosują hormonalnej terapii zastępczej).
Znaczenie diety i ćwiczeń fizycznych
Najlepszą metodą zgromadzenia właściwej ilości wapnia jest spożywanie produktów bogatych w wapń od okresu dzieciństwa do dorosłości. Dla większości osób mleko i produkty mleczne, takie jak jogurt, ser i mleczne desery są głównym źródłem wapnia w diecie. Inne produkty zawierające wapń to: niektóre suszone owoce, zielone warzywa, chleb pełnoziarnisty czy żywność wzbogacana w wapń. Do uzyskania właściwej masy i gęstości kości, oprócz właściwego odżywiania, niezbędna jest regularna aktywność fizyczna. Ćwiczenia fizyczne są szczególnie ważne w późniejszych latach życia, ponieważ siedzący tryb życia zwiększa ryzyko osteoporozy.
Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia osteoporozy:
* płeć żeńska
* bardzo szczupła i drobna budowa ciała
* zaawansowany wiek
* występowanie osteoporozy w rodzinie
* kobiety w okresie pomenopauzalnym
* niski poziom testosteronu u mężczyzn
* nieaktywny styl życia
* palenie papierosów
* nadużywanie alkoholu
U osób starszych ćwiczenia fizyczne poprawiają równowagę i koordynację ruchów i mogą zapobiec złamaniom kości z powodu upadków. Mogą to być spacery, bieganie, aerobik czy taniec, które zwiększają siłę i wytrzymałość mięśni. Ponieważ długość życia i oczekiwania wobec niego są coraz wyższe, ilość osób cierpiących z powodu osteoporozy będzie również rosła. Wysokie koszty opieki zdrowotnej będą powodowały obniżenie jakości życia tych osób. Rozwiązaniem może być zachęcanie ludzi do stosowania zdrowej diety, która zawiera produkty bogate w wapń oraz do aktywności fizycznej w ciągu całego życia.
Niektóre produkty zawierające 300 mg wapnia:
* 25-30 g żółtego sera (ementaler, parmezan, chedar, itp)
* 50 g sera pleśniowego (camembert, brie, itp)
* 200 g świeżego mleka lub jogurtu
* 150 g migdałów, suszonych fig
* 200 g suchej fasoli
* 500 g zielonych warzyw (sałata, por, szpinak, brokuły), pełnoziarnisty chleb
* 0.7 l wody mineralnej bogatej w wapń (sprawdź na etykiecie).
FOOD TODAY (Żywność Dzisiaj) 04/1999
źródło: Europejska Rada Informacji o Żywności - EUFIC
